Hatay’da MasterBrace Karbon Fiber Polimer ile güçlendirilmiş bina depreme karşı bütünlüğünü koruyarak hayat kurtardı
- Yapıların Sarsıntıya Karşı Güçlendirilmesi
- Karbon Fiber Polimer ile konuttan taşınmadan yapıları güçlendirmek mümkün.
- Project-Fit Gerçeği Güçlendirme Formülü ile Zayıf Yapıları Sarsıntıya Karşı Güçlendirebiliriz.
NATO ve Tübitak destekli karbon fiber polimer ile bina güçlendirme projesi örnek bir araştırma projesi olarak 2008 yılında Hatay’da başlamıştır. Bu teknik ilk kez dünyanın rastgele bir yerinde çok katlı eski bir binanın rehabilite edilmesi için kullanıldı. O dönemde ODTÜ’de görev yapan Prof. Barış Binici liderliğindeki güçlendirme projesinde Dr. Güney Özcebe ve Prof. Dr. MasterBrace marka karbon fiber polimer sistemi de kullanıldı. Proje 9 katlı binada 5 ay gibi kısa bir sürede uygulama yapılarak 2009 yılında tamamlanmıştır.
6 Şubat 2023 tarihinde Pazarcık ve Elbistan’da meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler 11 ilde büyük yıkıma neden olmuş ve binlerce vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Eski yapı stokunun yoğun olduğu Hatay’da en çok etkilenen illerden biri oldu. 2008 yılında Antakya’da bir arazide karbon fiber polimer kullanılarak güçlendirilen bina ayakta kalırken, aynı mimari yapıya sahip donatısız bir blok daha tamamen yıkıldı.
Deprem sonrası güçlendirme projesini yürüten Prof. Dr. Güney Özcebe, ayakta kalan bina hakkında şu ifadeleri kullandı: “Asıl amacımız, insanları meskenlerinden çıkarmadan mümkün olduğu kadar yerlerinde tutmak, binalarını can güvenliklerini sağlayabilecek performans düzeyine getirmekti. Bu çok değerli bir hedefti. Antakya’da yıkılma arifesinde olan bir binayı, sakinlerini çıkarmadan, onlarla vakit bile geçirmeden onardık. Depremde binada bulunanların tamamı kurtuldu. Bugün binadaki herkesin sağlıklı olması bir akademisyenin alabileceği en büyük ödüldür.”
Son depremlerde ülkemizde yeni yapı tasarımı ve üretimi yanında çözülmesi gereken öncelikli sorunun mevcut riskli yapı stokunda deprem güvenliğinin sağlanması olduğu görülmektedir. Zaman, sayı, etkilenen nüfus, ekonomik ölçek ve fiziki imkanlar dikkate alındığında İstanbul’da riskli binaları yıkıp yeniden yapmak mümkün değil. Yapı güçlendirme uygulamalarında yüksek teknoloji ihtiyacı bir kez daha ortaya çıkmaktadır. İnsanların meskenlerini boşaltmasına gerek kalmadan güvenli, kolay ve hızlı güçlendirme uygulamalarının gerçekleştirilmesi için yeni teknolojilerden faydalanılması kaçınılmazdır.
Kompozit malzeme teknolojilerinde son yıllarda yaşanan gelişmeler, bu malzemelerin yapı bölümünde kullanılmasına olanak sağlamıştır. Fibröz Polimer (FRP) olarak adlandırılan bu malzemeler, Master Builders Solutions tarafından 25 yılı aşkın bir süredir MasterBrace® markası altında inşaat departmanında kullanılmaktadır. MasterBrace® sistemleri, karbon, cam ve aramid elyaf dokumadan oluşan elyaflı polimer (FRP) malzemeleri, önceden üretilmiş plaka ve çubukları ve bu malzemelerin yapısal elemanlarla birlikte kompozit bir yapı kazanmasını sağlayan özel kimyasal yapıştırıcıları içerir. MasterBrace® FRP sistemleri, konusunda uzman uygulayıcılar tarafından son derece profesyonel bir şekilde kolayca uygulanabilen, proje izin verdiği sürece uygulama sırasında yapının boşaltılmasını gerektirmeyen, uygulanarak yaşam konforunu etkilemeyen ileri teknoloji çalışmalardan oluşmaktadır. kısmi sınırlamalarla.
Fibröz Polimer (FRP) sistemleri ile yapılacak donatıların ilgili yönetmeliklere uygun olarak tasarlanması çok değerlidir. Rastgele bir düzenlemeye dayanmadan tamamen sezgisel/kontrolsüz olarak hazırlanan uygulama projelerinin yarardan çok zararı olabilir. Ülkemizde 2018 yılında güncellenen Deprem Yönetmeliğinde yer alan “Mevcut Binaların Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi” ile ilgili bölüm Lifli Polimer (FRP) sistemleri Aynı zamanda takviye tabanlarını da içerir. Güçlendirme proje ve uygulamalarının alanında uzman mühendisler tarafından yapılması yapının deprem etkisi altında öngörülen davranışını göstermesi açısından son derece değerlidir.
Mevcut binaların deprem güvenliğinin sağlanmasının yanı sıra, depremlerden hafif ve orta dereceli hasarla kurtulmuş yapıların onarılarak ve güçlendirilerek yeniden kullanılması ülke ekonomisi için vazgeçilmez bir gerçektir. Hasarlı binaların onarımı ve güçlendirilmesi de oldukça önemli ve profesyonel bir süreçtir. Hatalı güçlendirme proje ve uygulaması, depreme dayanabilen bir binanın hasarlı olarak yıkılmasına bile neden olabilir. Uzman mühendisler tarafından tasarlanan ve uzman ekipler tarafından belgelenmiş çalışmaların kullanıldığı uygulamalar gerçeğin pekiştirilmesini sağlayabilir.
Onarım ve güçlendirme işleminde kullanılacak aletlerin de üstün özelliklere sahip olması gerekmektedir. Hasarlı betonun tamirinde kullanılacak tamir harçları, mevcut betona eşdeğer veya daha üstün mekanik özelliklere (basınç dayanımı, eğilme dayanımı, elastisite modülü vb.) sahip olmalıdır. Ayrıca dayanıklılığı mevcut betona göre çok daha yüksek olmalıdır. Master Builders Solutions, bu ana ilkelerden yola çıkarak yaklaşık 50 yıldır Ar-Ge merkezlerinde yer almaktadır. MasterEmaco® tamir harçları geliştirilmektedir. Emaco® serisi, hemen hemen her betonu hızlı bir şekilde tamir edecek ve o betonla uyum sağlayacak birçok farklı tipte tamir harçları içerir.
Deprem her ne kadar birlikte yaşamak zorunda olduğumuz bir gerçek olsa da bilgi, birikim ve teknolojimiz çaresiz kalmamamızı ve bilimsel analizler üretmemizi sağlıyor. Master Builders Solutions Yapı Kimyasalları olarak ülkemize ve insanımıza duyduğumuz sorumlulukla çalışarak yaşam kalitemizi artıracak uluslararası standartlarda teknolojik ürün ve hizmetler sunuyoruz.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
